Πέμπτη 22 Μαρτίου 2012

Τελικά τι ψάρια τρώμε;

9
9 στους 10 Έλληνες δεν γνωρίζουν πώς αλιεύθηκε το ψάρι που καταναλώνουν και κατά συνέπεια την κατάσταση των αποθεμάτων του, σύμφωνα με νέα έρευνα της Greenpeace. Από την έρευνα προκύπτει ότι βασικός παράγοντας που αναγκάζει το μέσο Έλληνα να περιορίσει τη διατροφή του σε 3-4 είδη ψαριών, τα οποία βρίσκονται στα πρόθυρα της εξαφάνισης, είναι η σχεδόν μονοπωλιακή και καταστροφική δραστηριότητα της μέσης αλιείας (μηχανότρατα, γρι γρι). Για να εξασφαλίσουμε ελληνικές θάλασσες γεμάτες ζωή, χρειαζόμαστε τώρα θαλάσσια καταφύγια που θα δώσουν στους καταναλωτές πρόσβαση σε ελληνικά ψάρια, αλιευμένα με βιώσιμο τρόπο από παράκτιους ψαράδες.


Από την έρευνα προκύπτουν τα παρακάτω βασικά σημεία:

1. Το κόστος του ελληνικού φρέσκου ψαριού είναι αποτρεπτικά υψηλό. Αν και το φρέσκο ψάρι αποτελεί σημαντικό στοιχείο της διατροφής μας, ένα σημαντικό ποσοστό πολιτών αγοράζει ψάρι από σπάνια έως και ποτέ. Το 63,3% αποδίδει αυτήν την καταναλωτική συνήθεια στις αυξημένες τιμές των αλιευμάτων.

2. Τα ψάρια υδατοκαλλιέργειας προτιμώνται λόγω χαμηλότερου κόστους. Οι αυξημένες τιμές, που οφείλονται και στη μείωση των αποθεμάτων των ψαριών, ωθούν το 33% των καταναλωτών στα ψάρια υδατοκαλλιέργειας. Σε αυτό το πρότυπο συμβάλλει και το γεγονός ότι τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα των υδατοκαλλιεργειών που συνδέονται και με την υπεραλίευση[3] δεν είναι ευρέως γνωστά.

3. Οι παράκτιοι αλιείς, αν και είναι περισσότεροι, καταλαμβάνουν ελάχιστο μερίδιο της αγοράς. Το 76,3% του κόσμου προμηθεύεται ψάρια από συνοικιακά ιχθυοπωλεία, λαϊκές αγορές ή σούπερ μάρκετ, όπου τα ψάρια προέρχονται κυρίως από μηχανότρατες, γρι γρι και υδατοκαλλιέργειες και είναι περιορισμένα σε είδη. Αντιθέτως, μόλις το 16,6% αγοράζει ψάρια αλιευμένα με επιλεκτικό τρόπο από μικρούς παράκτιους ψαράδες και κατ’ επέκταση έχει πρόσβαση σε μεγαλύτερη ποικιλία ψαριών.

4. Οι καταναλωτές έχουν εξαιρετικά περιορισμένες επιλογές στην αγορά ψαριού.  Παρόλο που οι θάλασσές μας διαθέτουν μία τεράστια ποικιλία ειδών, η πλειονότητα των καταναλωτών περιορίζεται στην κατανάλωση μόλις 3-4 ειδών (όπως τσιπούρα, γαύρος, σαρδέλα και μπακαλιάρος), που προέρχονται από υδατοκαλλιέργειες, γρι-γρι και μηχανότρατες. Ο κατακλυσμός των κεντρικών αγορών με αυτά τα είδη, σε συνδυασμό με τα αυξημένα ποσοστά ζήτησης αυτών των ψαριών, οδηγεί στην υπεραλίευσή τους.


5. Οι καταναλωτές δεν γνωρίζουν ή δεν έχουν πρόσβαση στα μη δημοφιλή ψάρια. Δυστυχώς, το 41,9% των καταναλωτών δεν γνωρίζει καν τα μη δημοφιλή ψάρια, τα οποία αλιεύονται με βιώσιμο τρόπο από τους μικρούς παράκτιους ψαράδες, ενώ οι υπόλοιποι που τα γνωρίζουν (58,1%), δυσκολεύονται να τα βρουν στην αγορά, γεγονός που επαληθεύει το μονοπώλιο των καταστροφικών πρακτικών αλιείας.

‘Μόλις το 5% του αλιευτικού στόλου της χώρας (700 μηχανότρατες και γρι γρι) μοιράζεται τα κέρδη από το 58% της ελληνικής αλιευτικής παραγωγής καταστρέφοντας ταυτόχρονα τις ελληνικές θάλασσες. Αντιθέτως, το υπόλοιπο 95% (17000 σκάφη μικρών παράκτιων ψαράδων) αναγκάζεται να περιοριστεί σε πενιχρά έσοδα από το υπόλοιπο 42% της παραγωγής αδυνατώντας να διοχετεύσει τα ψάρια του στις κεντρικές αγορές[4].Τα θαλάσσια καταφύγια θα σταματήσουν μία αδικία δεκαετιών, δίνοντας ζωή στις ελληνικές θάλασσες’, τόνισε η Άντζελα Λάζου, υπεύθυνη της εκστρατείας για το θαλάσσιο περιβάλλον, στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι αρκετοί καταναλωτές έχουν παρατηρήσει αύξηση τιμών στα ελληνικά αλιεύματα, ψάρια μικρότερα σε μέγεθος, αύξηση των εισαγόμενων ειδών και υδατοκαλλιέργειας, καθώς και ελλείψεις σε είδη περιγράφοντας έτσι το ζοφερό μέλλον των ελληνικών θαλασσών και της διατροφής μας, εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα.

Για να προστατεύσουμε τα ελληνικά ψάρια, η Greenpeace υποστηρίζει:
- Το δραστικό περιορισμό των καταστροφικών πρακτικών αλιείας, όπως οι μηχανότρατες, που αδειάζουν τις θάλασσές μας από κάθε μορφή ζωής.
- Τη δημιουργία θαλάσσιων καταφυγίων, ώστε να μπορούν τα ψάρια να αναπαραχθούν και να μεγαλώσουν ανενόχλητα.
- Τη στροφή των πολιτών προς συνειδητοποιημένες καταναλωτικές επιλογές, διευρύνοντας την ποικιλία των ψαριών που αγοράζουν, και αναζητώντας αυτά που έχουν αλιευθεί με βιώσιμο και επιλεκτικό τρόπο από τους μικρούς παράκτιους ψαράδες[5].

Η έρευνα διεξήχθη κατά την περίοδο 17/1 - 29/2, μέσω της ηλεκτρονικής σελίδας της Greenpeace www.posotonexeis.org και με χρήση ειδικού ερωτηματολόγιου. Συμμετείχαν 6.229 πολίτες, εκ των οποίων το 61% ήταν γυναίκες και το 39% άνδρες.
[2] Δείτε τις ερωτήσεις της έρευνας και αναλυτικά τα αποτελέσματα εδώ: http://greenpeacegreece.org/reports/20120322_fish_survey_results.pdf
[3] Δείτε περισσότερα για τις υδατοκαλλιέργειες εδώ:
[4] Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. (2009)


[5] Οι πολίτες που θέλουν να στηρίξουν την εκστρατεία της Greenpeace, μπορούν μέσω της ιστοσελίδας www.posotonexeis.org να γίνουν μέλη της κοινότητας cyber-ακτιβιστών της Greenpeace, ώστε να διεκδικήσουμε μαζί ελληνικές θάλασσες γεμάτες ζωή.

Δεν υπάρχουν σχόλια: