Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα
Ιερό Άλσος του Λυκείου
Ο χώρος του Εθνικού Κήπου ήταν ανέκαθεν χώρος πρασίνου. Γύρω στο 600 π.Χ. στον χώρο αυτό βρισκόταν ένα από τα τρία δημόσια πάρκα εκτός των τειχών της αρχαίας Αθήνας, το ιερό άλσος του Λυκείου, αφιερωμένο στον Απόλλωνα. Λέγεται ότι εκεί μπορούσε να συναντήσει κανείς το Σωκράτη, που τον επισκεπτόταν για περίπατο, φιλοσοφώντας με τους μαθητές του. Το ιερό άλσος αποτελούσε μέρος της παραποτάμιας περιοχής του Ιλισού, η οποία είχε το τοπώνυμο «κήποι». Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ίχνη του αρχαίου Λυκείου βρίσκονται περίπου ενάμιση μέτρο κάτω από το σημερινό επίπεδο του Εθνικού Κήπου. Η τοποθεσία που είχε επιλεγεί για το άλσος ήταν ιδανική γιατί όλα τα υδραγωγεία της πόλης περνούσαν από εκεί. Ακόμη και σήμερα μία από τις πηγές άρδευσης του Κήπου είναι το αρχαίο υδραγωγείο του Πεισίστρατου.
Βασίλισσα Αμαλία και «Βασιλικός Κήπος»
O Εθνικός Κήπος άρχισε να δημιουργείται ως «Bασιλικός Kήπος» το 1836 επί Όθωνος σε αρχική έκταση 30 στρεμμάτων, πίσω από τα τότε Aνάκτορα, τη σημερινή Βουλή. Οι εργασίες οριοθέτησης, επιχωμάτωσης και διαμόρφωσης κράτησαν μέχρι το 1839. Tότε ξεκίνησαν και οι εργασίες δενδροφύτευσης. Η δημιουργία του και διαμόρφωσή του αποτέλεσε όραμα της πρώτης βασίλισσας της Ελλάδας, της Αμαλίας, η οποία ονειρεύτηκε έναν κήπο ανάλογο εκείνων των ευρωπαϊκών ανακτόρων και έφερε ειδικούς (από τη Βαυαρία και τη Γαλλία) προκειμένου να ασχοληθούν τόσο με το σχεδιασμό του και τη δημιουργία του όσο και με τη μετέπειτα συντήρησή του. Περίπου 500 είδη φυτών ήρθαν στην Ελλάδα από όλο τον κόσμο για να τον στολίσουν.
Το ενδιαφέρον της Βασίλισσας Αμαλίας για τον Κήπο ήταν τέτοιο που λέγεται ότι περνούσε τουλάχιστον τρεις ώρες την ημέρα ασχολούμενη προσωπικά με την φροντίδα του. Στην οικογένεια της Αμαλίας, η δημιουργία και η συντήρηση πάρκων και κήπων αποτελούσε παράδοση. Δεν εκπλήσσει λοιπόν, που και εκείνη θέλησε να κοσμήσει την Αθήνα με ένα μεγάλο κήπο. Το 1842 μάλιστα φύτεψε η ίδια τις Ουασινγκτόνιες που υπάρχουν μέχρι σήμερα στην είσοδο της λεωφόρου Βασιλίσσης Αμαλίας, με σπόρους που έφερε από την Αμερική ενώ στη συνέχεια άρχισε να φέρνει και ζώα.
Από το «ιδιωτικό» στο «δημόσιο» πάρκο
Μετά την έξωση του Όθωνα, ο Γεώργιος Α΄ ανέλαβε τη συντήρησή του και συνέχισε να τον φροντίζει, αν και όχι με τον ίδιο ζήλο που επεδείκνυε η Αμαλία, με τη βοήθεια του Bαυαρού γεωπόνου Φρειδερίκου Σμιτ. Με τις φροντίδες του Σμιτ μεταφυτεύθηκαν στον κήπο σπάνια φυτά που έφερε ο Γεώργιος από το Μονπελιέ και το Φοντενεμπλώ, καθώς και μια ποικιλία από εξωτικές ορχιδέες, δημιουργώντας έτσι το πρώτο θερμοκήπιο.
Μέσα στον κήπο κυκλοφορούσαν ελεύθερα πολλά πουλιά, κάποιοι κύκνοι, φλαμίγκος στις λιμνούλες, παγώνια στις αλέες. Αργότερα, προστέθηκαν και άλλα ζώα. Δημιουργήθηκε έτσι, σταδιακά ένας μικρός ζωολογικός κήπος της Αθήνας. Κάποια από αυτά μεταφέρθηκαν αργότερα στον Ζωολογικό Κήπο του Παλαιού Φαλήρου.
Το 1917 μετά την παραίτηση του βασιλέα Κωνσταντίνου, η βασιλική οικογένεια εγκαταλείπει την Ελλάδα. Ο Κήπος παύει, εκ των πραγμάτων, να είναι Βασιλικός. Και έτσι θα εννοείται και μετά την επιστροφή της βασιλικής οικογένειας. Τα ανάκτορα έχουν μετατραπεί σε νοσοκομείο, εκτός από τα πρώην βασιλικά διαμερίσματα όπου εγκαθίσταται για μικρό χρονικό διάστημα (1920- 22) η βασιλομήτωρ Όλγα.
Το 1923 χαρακτηρίστηκε «κρατικός δημόσιος κήπος» και τέσσερα χρόνια αργότερα, κατά την περίοδο της αβασίλευτης δημοκρατίας, δημιουργείται με νόμο η Επιτροπή Δημοσίων Κήπων και Δεντροστοιχιών και ο Κήπος μετονομάζεται από «Βασιλικό» σε «Εθνικό Κήπο». Έκτοτε μένει ανοιχτός στο κοινό από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου.
Το 1927 ανοίχτηκαν νέες είσοδοι καθώς το δίκτυο των δρόμων οδηγούσε στο προαύλιο των Ανακτόρων, τοποθετήθηκαν παγκάκια και καλάθια, κατασκευάστηκαν η λίμνη με τις πάπιες και η παιδική χαρά. Σε κάθε περίπτωση οι όποιες μεταβολές έγιναν πραγματοποιήθηκαν μέσα στο πνεύμα της αρχικής σύλληψης των δημιουργών του, χωρίς να αλλοιωθεί ο ρομαντικός χαρακτήρας του Κήπου.
Οι κίνδυνοι να καταστραφεί
Ο Εθνικός Κήπος κινδύνευσε πολλές φορές να καταστραφεί. Το 1850 κινδύνευσε από πολύ χαμηλές για την περιοχή θερμοκρασίες, -7,5 βαθμοί Κελσίου, με αποτέλεσμα να καταστραφούν πολλά δένδρα. Τον Οκτώβριο 1852 μια φοβερή καταιγίδα προκάλεσε πολλές καταστροφές στον Κήπο και έμεινε γνωστή ως η «καταιγίδα της κολώνας», διότι στη διάρκειά της έπεσε μία κολώνα του ναού του Ολυμπίου Διός.
Tην άνοιξη του 1931, η βαριά χιονόπτωση προκάλεσε τόσο μεγάλες καταστροφές στη βλάστηση του Kήπου, ώστε το Zάππειο ήταν ορατό από τη λεωφόρο Bασιλίσσης Σοφίας. Aνάλογες απώλειες προκλήθηκαν και τον χειμώνα του 1934 από το δριμύ ψύχος, οπότε και καταστράφηκαν τα περισσότερα εσπεριδοειδή. Αργότερα, την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής (1941- 1944) ο Κήπος γνώρισε την εγκατάλειψη, καταστράφηκε μεγάλος αριθμός φυτών ενώ οι σοβαρές ζημιές που προκλήθηκαν στα υδραυλικά δίκτυα και τις αποχετεύσεις απείλησαν σοβαρά το πάρκο με ξηρασία.
Μόλις το 1956 ο Kήπος ξαναβρήκε την προπολεμική καλή του εμφάνιση χάρη στις προσπάθειες ανασυγκρότησης μετά την απελευθέρωση. Το 1978 όμως, στις 6 Ιανουαρίου, μια ανεμοθύελλα με ταχύτητα 130 χλμ./ ώρα έσπασε και ξερίζωσε δένδρα ηλικίας πάνω από 100 χρόνων, τα οποία με τη σειρά τους έπεσαν πάνω σε θάμνους, καταστρέφοντας 650 από αυτούς.
Πιο πρόσφατα, το 2002 αρκετά από τα φυτά του «κάηκαν» από τον χιονιά (ολικός παγετός), ενώ κινδύνευσε και λόγω έλλειψης νερού με κορύφωση την περίοδο από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο του 2004. Μία από τις σοβαρότερες μάλιστα παρεμβάσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια στον κήπο ήταν η διευθέτηση του μεγάλου προβλήματος της ύδρευσης. O Kήπος από την περίοδο της δημιουργίας του υδρευόταν από ένα αρχαίο υδραγωγείο, γνωστό ως Πεισιστράτειο, το οποίο είχε επισημανθεί μέχρι την πλατεία Αγίου Θωμά στο Γουδή, όπου εθεωρείτο ότι ήταν πηγή. Από εκεί, με έναν κλειστό αγωγό, το νερό έφτανε στο κέντρο της πόλης και έτσι ποτίζονταν τα 158 στρέμματα. Όμως η κατασκευή πάρκινγκ δίπλα στο Νοσοκομείο Παίδων δημιούργησε μεγάλα προβλήματα στον αρχαίο αγωγό (γαλαρία), με αποτέλεσμα να παύσει η κανονική ροή του. Με πολλή προσπάθεια το πρόβλημα αποκαταστάθηκε το φθινόπωρο του 2004, ενώ τέσσερις γεωτρήσεις εξασφάλισαν 200 κυβικά νερού/ 24ωρο. Μαζί με τα 1.200 κυβικά νερού που έρχονται ανεμπόδιστα πλέον από το Γουδή, ο Kήπος δεν αντιμετωπίζει από το 2006 μέχρι σήμερα κανένα πρόβλημα ύδρευσης.
Διοικητική ευθύνη
Διοικητικά μέχρι το 1997 ο Εθνικός Κήπος ανήκε στην Επιτροπή Δημοσίων Κήπων και Δενδροστοιχιών, ενώ στη συνέχεια εντάχθηκε στην Περιφέρεια Αττικής.
Λίμνες
Ο Κήπος διαθέτει συνολικά έξι μικρές και μεγάλες λίμνες, που χρησιμεύουν και ως υδαταποθήκες, με μέσο βάθος ένα μέτρο και καταλαμβάνουν συνολικά έκταση δύο στρεμμάτων.
Η λίμνης στην λεωφόρο Βασ. Σοφίας (στο ψηλότερο σημείο του Κήπου) αποτελεί την κεντρική υδαταποθήκη του Εθνικού Κήπου όπου φτάνει το νερό που έρχεται από τον Άγιο Θωμά και από εκεί, μέσω ενός πολύπλοκου και σοφού συστήματος υπέργειων και υπόγειων αυλάκων διοχετεύεται σε ολόκληρο τον Κήπο, τόσο για την άρδευσή του όσο και για το γέμισμα των άλλων λιμνών.
Έργα τέχνης στον Κήπο
Για έναν Κήπο που δημιουργήθηκε σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ήταν αναμενόμενο η διακόσμησή του να εμπλουτιστεί με έργα τέχνης. Στο εσωτερικό του υπάρχουν έξι προτομές.
Μπαίνοντας στον Κήπο ο επισκέπτης θα συναντήσει τις προτομές του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια και του Ελβετού τραπεζίτη Ιωάννη Εϋνάρδου, που φιλοτεχνήθηκαν το 1866 από τον κλασικιστή γλύπτη Ιωάννη Κόσσο (1832-1878), αλλά και τις προτομές των ποιητών Αριστοτέλη Βαλαωρίτη και Διονυσίου Σολωμού, η πρωτοβουλία ανέγερσης των οποίων ανήκε στον Κώστα Ελευθερουδάκη -ιδρυτή του ομώνυμου εκδοτικού οίκου-, ο οποίος κάλυψε και τη σχετική δαπάνη στα μέσα της δεκαετίας του 1920. Την προτομή του Διονυσίου Σολωμού φιλοτέχνησε ο γλύπτης και καθηγητής του Πολυτεχνείου Θωμάς Θωμόπουλος (1881-1938), ενώ αυτή του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη ο Φωκίων Ρωκ (1886 - 1941), μαθητής του Θωμόπουλου και του Κώστα Δημητριάδη.
Κοντά στην είσοδο αυτή θα συναντήσει κανείς και την προτομή του μουσουργού και συνθέτη του Ολυμπιακού Ύμνου Σπύρου - Φιλίσκου Σαμάρα (1861-1917), έργο φιλοτεχνημένο από τον ακαδημαϊκό Μιχάλη Τόμπρο (1889-1974).
Κοντά στην έξοδο προς τον κήπο του Ζαππείου τον αποχαιρετά η νεότερη ορειχάλκινη προτομή του λογοτέχνη Ζαν Μωρεάς (Jean Moreas- φιλολογικό ψευδώνυμο του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου (1856-1910). Την προτομή του συγγραφέα του «Μανιφέστου του Συμβολισμού» επιμελήθηκε ο διακεκριμένος Γάλλος γλύπτης Eμίλ Aντουάν Mπουρντέλ, προσωπικός φίλος του Μωρεάς.
Ιερό Άλσος του Λυκείου
Ο χώρος του Εθνικού Κήπου ήταν ανέκαθεν χώρος πρασίνου. Γύρω στο 600 π.Χ. στον χώρο αυτό βρισκόταν ένα από τα τρία δημόσια πάρκα εκτός των τειχών της αρχαίας Αθήνας, το ιερό άλσος του Λυκείου, αφιερωμένο στον Απόλλωνα. Λέγεται ότι εκεί μπορούσε να συναντήσει κανείς το Σωκράτη, που τον επισκεπτόταν για περίπατο, φιλοσοφώντας με τους μαθητές του. Το ιερό άλσος αποτελούσε μέρος της παραποτάμιας περιοχής του Ιλισού, η οποία είχε το τοπώνυμο «κήποι». Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ίχνη του αρχαίου Λυκείου βρίσκονται περίπου ενάμιση μέτρο κάτω από το σημερινό επίπεδο του Εθνικού Κήπου. Η τοποθεσία που είχε επιλεγεί για το άλσος ήταν ιδανική γιατί όλα τα υδραγωγεία της πόλης περνούσαν από εκεί. Ακόμη και σήμερα μία από τις πηγές άρδευσης του Κήπου είναι το αρχαίο υδραγωγείο του Πεισίστρατου.
Βασίλισσα Αμαλία και «Βασιλικός Κήπος»
O Εθνικός Κήπος άρχισε να δημιουργείται ως «Bασιλικός Kήπος» το 1836 επί Όθωνος σε αρχική έκταση 30 στρεμμάτων, πίσω από τα τότε Aνάκτορα, τη σημερινή Βουλή. Οι εργασίες οριοθέτησης, επιχωμάτωσης και διαμόρφωσης κράτησαν μέχρι το 1839. Tότε ξεκίνησαν και οι εργασίες δενδροφύτευσης. Η δημιουργία του και διαμόρφωσή του αποτέλεσε όραμα της πρώτης βασίλισσας της Ελλάδας, της Αμαλίας, η οποία ονειρεύτηκε έναν κήπο ανάλογο εκείνων των ευρωπαϊκών ανακτόρων και έφερε ειδικούς (από τη Βαυαρία και τη Γαλλία) προκειμένου να ασχοληθούν τόσο με το σχεδιασμό του και τη δημιουργία του όσο και με τη μετέπειτα συντήρησή του. Περίπου 500 είδη φυτών ήρθαν στην Ελλάδα από όλο τον κόσμο για να τον στολίσουν.
Το ενδιαφέρον της Βασίλισσας Αμαλίας για τον Κήπο ήταν τέτοιο που λέγεται ότι περνούσε τουλάχιστον τρεις ώρες την ημέρα ασχολούμενη προσωπικά με την φροντίδα του. Στην οικογένεια της Αμαλίας, η δημιουργία και η συντήρηση πάρκων και κήπων αποτελούσε παράδοση. Δεν εκπλήσσει λοιπόν, που και εκείνη θέλησε να κοσμήσει την Αθήνα με ένα μεγάλο κήπο. Το 1842 μάλιστα φύτεψε η ίδια τις Ουασινγκτόνιες που υπάρχουν μέχρι σήμερα στην είσοδο της λεωφόρου Βασιλίσσης Αμαλίας, με σπόρους που έφερε από την Αμερική ενώ στη συνέχεια άρχισε να φέρνει και ζώα.
Από το «ιδιωτικό» στο «δημόσιο» πάρκο
Μετά την έξωση του Όθωνα, ο Γεώργιος Α΄ ανέλαβε τη συντήρησή του και συνέχισε να τον φροντίζει, αν και όχι με τον ίδιο ζήλο που επεδείκνυε η Αμαλία, με τη βοήθεια του Bαυαρού γεωπόνου Φρειδερίκου Σμιτ. Με τις φροντίδες του Σμιτ μεταφυτεύθηκαν στον κήπο σπάνια φυτά που έφερε ο Γεώργιος από το Μονπελιέ και το Φοντενεμπλώ, καθώς και μια ποικιλία από εξωτικές ορχιδέες, δημιουργώντας έτσι το πρώτο θερμοκήπιο.
Μέσα στον κήπο κυκλοφορούσαν ελεύθερα πολλά πουλιά, κάποιοι κύκνοι, φλαμίγκος στις λιμνούλες, παγώνια στις αλέες. Αργότερα, προστέθηκαν και άλλα ζώα. Δημιουργήθηκε έτσι, σταδιακά ένας μικρός ζωολογικός κήπος της Αθήνας. Κάποια από αυτά μεταφέρθηκαν αργότερα στον Ζωολογικό Κήπο του Παλαιού Φαλήρου.
Το 1917 μετά την παραίτηση του βασιλέα Κωνσταντίνου, η βασιλική οικογένεια εγκαταλείπει την Ελλάδα. Ο Κήπος παύει, εκ των πραγμάτων, να είναι Βασιλικός. Και έτσι θα εννοείται και μετά την επιστροφή της βασιλικής οικογένειας. Τα ανάκτορα έχουν μετατραπεί σε νοσοκομείο, εκτός από τα πρώην βασιλικά διαμερίσματα όπου εγκαθίσταται για μικρό χρονικό διάστημα (1920- 22) η βασιλομήτωρ Όλγα.
Το 1923 χαρακτηρίστηκε «κρατικός δημόσιος κήπος» και τέσσερα χρόνια αργότερα, κατά την περίοδο της αβασίλευτης δημοκρατίας, δημιουργείται με νόμο η Επιτροπή Δημοσίων Κήπων και Δεντροστοιχιών και ο Κήπος μετονομάζεται από «Βασιλικό» σε «Εθνικό Κήπο». Έκτοτε μένει ανοιχτός στο κοινό από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου.
Το 1927 ανοίχτηκαν νέες είσοδοι καθώς το δίκτυο των δρόμων οδηγούσε στο προαύλιο των Ανακτόρων, τοποθετήθηκαν παγκάκια και καλάθια, κατασκευάστηκαν η λίμνη με τις πάπιες και η παιδική χαρά. Σε κάθε περίπτωση οι όποιες μεταβολές έγιναν πραγματοποιήθηκαν μέσα στο πνεύμα της αρχικής σύλληψης των δημιουργών του, χωρίς να αλλοιωθεί ο ρομαντικός χαρακτήρας του Κήπου.
Οι κίνδυνοι να καταστραφεί
Ο Εθνικός Κήπος κινδύνευσε πολλές φορές να καταστραφεί. Το 1850 κινδύνευσε από πολύ χαμηλές για την περιοχή θερμοκρασίες, -7,5 βαθμοί Κελσίου, με αποτέλεσμα να καταστραφούν πολλά δένδρα. Τον Οκτώβριο 1852 μια φοβερή καταιγίδα προκάλεσε πολλές καταστροφές στον Κήπο και έμεινε γνωστή ως η «καταιγίδα της κολώνας», διότι στη διάρκειά της έπεσε μία κολώνα του ναού του Ολυμπίου Διός.
Tην άνοιξη του 1931, η βαριά χιονόπτωση προκάλεσε τόσο μεγάλες καταστροφές στη βλάστηση του Kήπου, ώστε το Zάππειο ήταν ορατό από τη λεωφόρο Bασιλίσσης Σοφίας. Aνάλογες απώλειες προκλήθηκαν και τον χειμώνα του 1934 από το δριμύ ψύχος, οπότε και καταστράφηκαν τα περισσότερα εσπεριδοειδή. Αργότερα, την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής (1941- 1944) ο Κήπος γνώρισε την εγκατάλειψη, καταστράφηκε μεγάλος αριθμός φυτών ενώ οι σοβαρές ζημιές που προκλήθηκαν στα υδραυλικά δίκτυα και τις αποχετεύσεις απείλησαν σοβαρά το πάρκο με ξηρασία.
Μόλις το 1956 ο Kήπος ξαναβρήκε την προπολεμική καλή του εμφάνιση χάρη στις προσπάθειες ανασυγκρότησης μετά την απελευθέρωση. Το 1978 όμως, στις 6 Ιανουαρίου, μια ανεμοθύελλα με ταχύτητα 130 χλμ./ ώρα έσπασε και ξερίζωσε δένδρα ηλικίας πάνω από 100 χρόνων, τα οποία με τη σειρά τους έπεσαν πάνω σε θάμνους, καταστρέφοντας 650 από αυτούς.
Πιο πρόσφατα, το 2002 αρκετά από τα φυτά του «κάηκαν» από τον χιονιά (ολικός παγετός), ενώ κινδύνευσε και λόγω έλλειψης νερού με κορύφωση την περίοδο από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο του 2004. Μία από τις σοβαρότερες μάλιστα παρεμβάσεις που έγιναν τα τελευταία χρόνια στον κήπο ήταν η διευθέτηση του μεγάλου προβλήματος της ύδρευσης. O Kήπος από την περίοδο της δημιουργίας του υδρευόταν από ένα αρχαίο υδραγωγείο, γνωστό ως Πεισιστράτειο, το οποίο είχε επισημανθεί μέχρι την πλατεία Αγίου Θωμά στο Γουδή, όπου εθεωρείτο ότι ήταν πηγή. Από εκεί, με έναν κλειστό αγωγό, το νερό έφτανε στο κέντρο της πόλης και έτσι ποτίζονταν τα 158 στρέμματα. Όμως η κατασκευή πάρκινγκ δίπλα στο Νοσοκομείο Παίδων δημιούργησε μεγάλα προβλήματα στον αρχαίο αγωγό (γαλαρία), με αποτέλεσμα να παύσει η κανονική ροή του. Με πολλή προσπάθεια το πρόβλημα αποκαταστάθηκε το φθινόπωρο του 2004, ενώ τέσσερις γεωτρήσεις εξασφάλισαν 200 κυβικά νερού/ 24ωρο. Μαζί με τα 1.200 κυβικά νερού που έρχονται ανεμπόδιστα πλέον από το Γουδή, ο Kήπος δεν αντιμετωπίζει από το 2006 μέχρι σήμερα κανένα πρόβλημα ύδρευσης.
Διοικητική ευθύνη
Διοικητικά μέχρι το 1997 ο Εθνικός Κήπος ανήκε στην Επιτροπή Δημοσίων Κήπων και Δενδροστοιχιών, ενώ στη συνέχεια εντάχθηκε στην Περιφέρεια Αττικής.
Ο Κήπος διαθέτει συνολικά έξι μικρές και μεγάλες λίμνες, που χρησιμεύουν και ως υδαταποθήκες, με μέσο βάθος ένα μέτρο και καταλαμβάνουν συνολικά έκταση δύο στρεμμάτων.
Η λίμνης στην λεωφόρο Βασ. Σοφίας (στο ψηλότερο σημείο του Κήπου) αποτελεί την κεντρική υδαταποθήκη του Εθνικού Κήπου όπου φτάνει το νερό που έρχεται από τον Άγιο Θωμά και από εκεί, μέσω ενός πολύπλοκου και σοφού συστήματος υπέργειων και υπόγειων αυλάκων διοχετεύεται σε ολόκληρο τον Κήπο, τόσο για την άρδευσή του όσο και για το γέμισμα των άλλων λιμνών.
Έργα τέχνης στον Κήπο
Για έναν Κήπο που δημιουργήθηκε σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ήταν αναμενόμενο η διακόσμησή του να εμπλουτιστεί με έργα τέχνης. Στο εσωτερικό του υπάρχουν έξι προτομές.
Μπαίνοντας στον Κήπο ο επισκέπτης θα συναντήσει τις προτομές του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια και του Ελβετού τραπεζίτη Ιωάννη Εϋνάρδου, που φιλοτεχνήθηκαν το 1866 από τον κλασικιστή γλύπτη Ιωάννη Κόσσο (1832-1878), αλλά και τις προτομές των ποιητών Αριστοτέλη Βαλαωρίτη και Διονυσίου Σολωμού, η πρωτοβουλία ανέγερσης των οποίων ανήκε στον Κώστα Ελευθερουδάκη -ιδρυτή του ομώνυμου εκδοτικού οίκου-, ο οποίος κάλυψε και τη σχετική δαπάνη στα μέσα της δεκαετίας του 1920. Την προτομή του Διονυσίου Σολωμού φιλοτέχνησε ο γλύπτης και καθηγητής του Πολυτεχνείου Θωμάς Θωμόπουλος (1881-1938), ενώ αυτή του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη ο Φωκίων Ρωκ (1886 - 1941), μαθητής του Θωμόπουλου και του Κώστα Δημητριάδη.
Κοντά στην είσοδο αυτή θα συναντήσει κανείς και την προτομή του μουσουργού και συνθέτη του Ολυμπιακού Ύμνου Σπύρου - Φιλίσκου Σαμάρα (1861-1917), έργο φιλοτεχνημένο από τον ακαδημαϊκό Μιχάλη Τόμπρο (1889-1974).
Κοντά στην έξοδο προς τον κήπο του Ζαππείου τον αποχαιρετά η νεότερη ορειχάλκινη προτομή του λογοτέχνη Ζαν Μωρεάς (Jean Moreas- φιλολογικό ψευδώνυμο του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου (1856-1910). Την προτομή του συγγραφέα του «Μανιφέστου του Συμβολισμού» επιμελήθηκε ο διακεκριμένος Γάλλος γλύπτης Eμίλ Aντουάν Mπουρντέλ, προσωπικός φίλος του Μωρεάς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου