Από τοξική χωματερή σε θαυμαστό πάρκο ανακύκλωσης

Μια από τις πιο κακόφημες χωματερές στον κόσμο βρισκόταν στα περίχωρα του Τελ Αβίβ. Οι κάτοικοι της ισραηλινής πρωτεύουσας την ονόμαζαν “Σκουπιδόβουνο” ή “Σκ@τ#βουνο”.

Η αποφορά που αναδυόταν από το τοξικό βουνό Χίριγια ήταν αισθητή σε μια ακτίνα πολλών χιλιομέτρων. Κάποτε, το βουνό ξεχείλιζε από 25 εκατομμύρια τόνους απορριμμάτων που εκτείνονταν σε μήκος 600 μέτρων και σε ύψος 80 μέτρων.

Σήμερα, στη θέση του βρίσκεται το πάρκο-ορόσημο “Αριέλ Σαρόν”, το οποίο απολαμβάνουν οι κάτοικοι της πόλης, αλλά και μια από τις μεγαλύτερες μονάδες ανακύκλωσης στον κόσμο η οποία λειτουργεί με το σύνθημα “ομορφαίνοντας τα σκουπίδια”.

Κάθε μέρα στο Χίριγια γίνεται διαλογή 3000 τόνων οικιακών απορριμμάτων, 1500 τόνων οικοδομικών υλικών και 250 τόνων οργανικής ύλης. Τα σκουπίδια μετατρέπονται σε καύσιμα, λιπάσματα, ηλεκτρική ενέργεια, νερό άρδευσης, ακόμα και έπιπλα κήπου.

Πίσω από τη μεταμόρφωση του Χίριγια που από κρανίου τόπος έγινε σημείο αναφοράς για τις αειφόρες πρακτικές που θα έπρεπε να ακολουθούνται σε όλο τον πλανήτη βρίσκεται ο αρχιτέκτονας τοπίου και πολεοδόμος Πήτερ Λατζ.

—Τοξική  χωματερή

Ο λόφος των σκουπιδιών δέσποζε στα περίχωρα του Τελ Αβίβ από το 1952 ως το 1999. Όταν το 1998,  16 εκατομμύρια τόνοι σκουπιδιών σχεδόν κατέρρευσαν στην κοίτη του ποταμού Αγιαλόν, η πολύ έντονη κινητοποίηση της τοπικής κοινότητας οδήγησε στο κλείσιμο της χωματερής .

Η κυβέρνηση του Ισραήλ προκήρυξε διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την αποκατάσταση της περιοχής και ο Πήτερ Λατζ επιλέχθηκε μεταξύ 14 αρχιτεκτόνων και πολεοδόμων για το οραματικό του σχέδιο.

Η απομόνωση των μη βιοαποικοδομήσιμων απορριμμάτων που είχαν συγκεντρωθεί επί σειρά ετών στην περιοχή απαιτούσε καινοτόμες λύσεις. Ο Λατζ ανέπτυξε μια επικάλυψη από βιοπλαστικό το οποίο εμποδίζει τη διαρροή του μεθανίου και επιτρέπει στη χλωρίδα και την πανίδα να αναπτυχθούν ξανά στο χώμα. Πάνω από το βιοπλαστικό βρίσκονται στρώματα χαλικιού και ένα μέτρο καθαρό χώμα που λειτουργεί ως ανυψωμένη βάση εντός της οποίας ριζώνουν τα δέντρα και τα φυτά.

Με την ολοκλήρωση της κατασκευής, το πάρκο θα έχει τριπλάσια έκταση από το Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης.

—Πάρκο της ανακύκλωσης

Το βουνό με την επίπεδη κορυφή που υπάρχει σήμερα είναι μια από τις πρώτες εικόνες που βλέπουν όσοι φθάνουν αεροπορικώς στο Τελ Αβίβ και ταξιδεύουν από το αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν στο κέντρο της πόλης.
Στις παρυφές του πάλαι ποτέ τοξικού βουνού πλέον λειτουργούν τρεις μεγάλες μονάδες ανακύκλωσης.
Οργανικά υλικά που περισσεύουν από τις εργασίες διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου και κορμοί δέντρων ανακυκλώνονται και στη συνέχεια μετατρέπονται σε όμορφα έπιπλα εξωτερικού χώρου και σε έργα τέχνης από το τοπικό εργαστήριο ξυλουργικής.
Επίσης, τα μπάζα των οικοδομών θρυμματίζονται σε χαλίκι, η ξηρή οργανική ύλη γίνεται αχυρόστρωμα και τα κοινά στερεά απόβλητα διαχωρίζονται και υποβάλλονται σε μια μηχανοποιημένη διαδικασία βιολογικής επεργασίας.
Ειδικές “κουβέρτες” αναερόβιας χώνευσης μετατρέπουν τη λυματολάσπη σε βιοαέριο, το οποίο γίνεται επί τόπου ανανεώσιμη ενέργεια.
Με αυτή την αποδοτική διαδικασία, το πάρκο μπορεί και παράγει ηλεκτρική ενέργεια και πωλεί το πλεόνασμα στην επιχείρηση ηλεκτρισμού του Ισραήλ.