Τετάρτη 27 Μαΐου 2015

Ματζουράνα – Eλληνικά αρωματικά φυτά και η χρήση τους στη διατροφή


Μαντζουράνα

Λατινική ονομασία: Origanum majorana L.
Οικογένεια: Lamiaceae 
ΙΣΤΟΡΙΑ
Γνωστή και ως «αείφυλλος αμάραγκος» του Θεόφραστου ή «σαμψύχιο» του Διοσκουρίδη. Oι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι η θεά Αφροδίτη χρησιμοποιούσε το άρωμα της μαντζουράνας, γι’ αυτό και στις γαμήλιες τελετές στεφάνωναν τα νεαρά ζευγάρια με τα άνθη της. Οι Αιγύπτιοι και οι Άραβες χρησιμοποιούσαν το αφέψημά της για τονωτικά μπάνια. Οι Σύριοι έφτιαχναν μεθυστικό άρωμα με τα άνθη και τα φύλλα της.
ΚΑΤΑΓΩΓΗ
Αυτοφυές της Μεσογείου και της Ν. Ευρώπης. Αυτοφυές επίσης το συναντούμε στην Κύπρο.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Πολυετές ποώδες, ύψος και άνοιγμα κόμης μέχρι 45 εκ., άνθη μεγάλα λευκά σε ωραίες ταξιανθίες όλο το καλοκαίρι. Φύλλα σταχτόχροα, μικρά, καρδιόσχημα, σχεδόν στρογγυλά, με βελούδινη υφή και μεθυστικό άρωμα.
ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ-ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
Με μοσχεύματα ή σπόρους. Τα μοσχεύματα μήκους περίπου 10 εκ. κόβονται από το νεαρό φυτό πριν ανθίσει, αργά την άνοιξη ή νωρίς το καλοκαίρι. Οι σπόροι είναι πολύ λεπτοί και συλλέγονται αργά το καλοκαίρι. Η σπορά γίνεται την άνοιξη σε τελάρο, το οποίο τοποθετείται σε ζεστό χώρο, διατηρείται υγρό και συνήθως φυτρώνει σε 8-15 ημέρες. Τα μοσχεύματα τοποθετούνται σε μείγμα τύρφης και περλίτη αναλογίας 1:1. Το μείγμα διατηρείται υγρό, αλλά όχι υπερβολικά. Αποτελέσματα φαίνονται σε 3-4 εβδομάδες. Οταν οι σπόροι φυτρώσουν και τα μοσχεύματα ριζοβολήσουν μεταφυτεύονται σε γλάστρα, σε ζαρντινιέρα ή στον κήπο. Οι αποστάσεις φύτευσης είναι 30 εκ. μεταξύ των φυτών επί της γραμμής φύτευσης και 40 εκ. μεταξύ των γραμμών. Η μαντζουράνα δεν απαιτεί συχνά ποτίσματα. Χρειάζεται έδαφος ή εδαφικό μείγμα πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία και συχνό καθάρισμα από τα ζιζάνια. Προτιμάει ηλιόλουστα μέρη, αλλά όχι τον καυτό ήλιο, και εδάφη με καλή στράγγιση. To pH του εδάφους πρέπει να είναι μεταξύ 6 και 7. Η μαντζουράνα, τέλος, είναι ευαίσθητη στις χαμηλές θερμοκρασίες.
ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ -ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ
Τα φύλλα κόβονται όποτε είναι διαθέσιμα. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν φρέσκα, να αποξηρανθούν ή να καταψυχθούν. Οταν θα χρησιμοποιηθούν αποξηραμένα, πρέπει να κοπούν λίγο πριν ανοίξουν τα άνθη, όταν η οσμή είναι άριστη και η περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο υψηλή. Τα άνθη κόβονται μόλις ανοίξουν.
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΞΙΑ
Η υψηλή περιεκτικότητα σε θυμόλη της προσδίδει αντισηπτικές ιδιότητες. Το αφέψημά της αντιμετωπίζει το κρυολόγημα, έχει ηρεμιστική επίδραση και ανακουφίζει από τον πόνο στο στομάχι. Επίσης, είναι αποτελεσματικό στη ναυτία.
ΑΛΛΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ
Ιδανικό για αρωματικό στο ξίδι ή το λάδι. Το εκχύλισμά της μπορεί να προστεθεί στο νερό του μπάνιου και να εξασφαλίσει χαλάρωση και καλή διάθεση. Οταν χρησιμοποιείται στη μαγειρική τα φύλλα κόβονται πριν το φυτό ανθίσει γιατί αλλιώς σε μεγαλύτερη δόση μπορεί να πικρίσει. Εκτός όμως από την αισθητική και τη γαστρονομία, τα πράσινα κλαδάκια με τα μικρά άσπρα άνθη της μαντζουράνας μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αποξηραμένες και φρέσκες συνθέσεις.

Δεν υπάρχουν σχόλια: